Hiện nay tại thị trường Việt Nam, các công ty và doanh nghiệp ngày càng đầu tư nhiều về mặt hình ảnh và thương hiệu. Nhu cầu có một logo, một bộ nhận diện thương hiệu để đại diện được cho giá trị mà doanh nghiệp đóng góp cho xã hội tăng cao trong những năm gần đây.
Nội dung chính
Khái niệm về Logo
Khi chúng ta nghĩ đến Logo – Đó đơn giản là một hình ảnh mang tính biểu tượng, đại diện cho một thương hiệu riêng biệt và thường được sử dụng rộng rãi trong quá trình phát triển của bất cứ doanh nghiệp nào. Thế nhưng, trước khi có sự xuất hiện của định nghĩa rõ ràng về “logo” con người chúng ta cũng đã sử dụng các biểu trưng, hay dấu hiệu, chữ kí, biểu tượng nào đó cả hàng trăm hàng ngàn năm nay.
Suy cho cùng, hầu hết các thiết kế biểu tượng được lưu lại trong lịch sử đều thể hiện mục đích giao tiếp qua hình ảnh của con người.
Ngày nay, các doanh nghiệp đều đã và đang chú trọng hơn trong việc chọn lựa và thiết kế logo cho thương hiệu mình, bởi chúng chính là đại diện cho toàn bộ hình ảnh của doanh nghiệp. Để hiểu rõ hơn về logo, chúng ta cùng bắt đầu tìm hiểu về lịch sử hình thành của chúng. Logo xuất hiện từ đâu, từ bao giờ và phát triển như thế nào?
Yếu tố cổ đại trong biểu tượng của nghệ thuật đồ họa
Từ 70,000 năm đến 7000 năm trước công nguyên, loài người nguyên thủy đã bắt đầu đặt nền móng cho nghệ thuật đồ họa bằng việc khắc lại hình ảnh cuộc sống trong các hang động. 8000 năm trước công nguyên, các tộc người cổ Assyria, Ai Cập, Carthage, Ba Tư đã bắt đầu tạo ra loại hình đồ gốm để truyền tải những thông tin liên quan đến thẩm mỹ, văn hóa, chính trị, xã hội và tôn giáo.
Mặc dù cách xa về mặt địa lý, các nét vẽ hoang sơ của lịch sử, các biểu tượng, nét vẽ minh họa dần được hình thành để thể hiện cho con người và các nền văn hóa. Không có ví dụ nào cụ thể hơn là nền văn minh Ai Cập cổ đại, bắt đầu từ khoảng thiên niên kỷ thứ 4 trước Công nguyên.
Người Ai Cập cổ không chỉ phát triển hệ thống chữ viết tượng hình, là hình ảnh đại diện cho ngôn ngữ giao tiếp và âm thanh, mà còn là những bức tranh nghệ thuật thật sự. Nghệ thuật điêu khắc cũng như hình ảnh biểu tượng được tìm thấy và nghiên cứu cho đến ngày nay vẫn còn nguyên giá trị.
Từ năm 2125 đến 1991 trước công nguyên, hệ thống lưới đã bắt đầu xuất hiện trong các thiết kế của người Ai Cập cổ. Sự phát triển này là một yếu tố quan trọng trong quá trình thiết kế logo, bởi nó đảm bảo rằng những người thiết kế có thể duy trì được tỉ lệ hiệu quả, và đảm bảo rằng khi thiết kế lại sẽ không có sự sai lệch nào.
Cùng trong khoảng thời gian này, ngành thư pháp về chữ tượng hình cũng bắt đầu phát triển tại Trung Quốc. Ai học chữ Hán đều cũng biết rằng, rất nhiều các ký tự xưa, vẫn còn tồn tại cho đến chữ Hán giản thể, đều mang một nét ý nghĩa nhất định.
Di sản của Logo
Đẩy nhanh mốc thời gian một chút, ở Châu Âu thời trung cổ, có sự xuất hiện riêng biệt của 2 loại ngôn ngữ hình ảnh: huy hiệu, huy chương và biểu tượng.
Huy hiệu là hệ thống sắp xếp các yếu tố thiết kế, để ám chỉ địa vị trong xã hội của mỗi người đại diện. Với mỗi một màu sắc, hoặc hình dạng khác nhau, sẽ phân cấp vị của người đeo chúng trong xã hội. Mặc dù mục đích ban đầu của thiết kế này là để xác định địch và ta trong các cuộc chiến tranh.
Nhưng suy cho cùng, các yếu tố thiết kế này đều đem lại nhiều ý nghĩa trong việc giúp mọi người dần xây dựng được “brand-thương hiệu”
Đối với nhữung người không phải tầng lớp quý tộc, hầu hết đều mù chữ. Từ năm 900-1300, dân số toàn cầu bắt đầu gia tăng nhanh chóng, dẫn đến ngày càng nhiều người di cư về các đô thị thành phố sinh sống.
Nhu cầu giao thương, trao đổi hàng hóa trở nên đặc biệt quan trọng, các cửa hàng mọc lên ngày càng nhiều, và họ bắt đầu xây dựng hình ảnh đơn giản để phân biệt với các cửa hàng khác.
Vào năm 1389, Vua Richard II của Vương Quốc Anh đã thông qua điều luật bắt buộc các loại bia ủ phải đặt các dấu hiệu chỉ rõ họ đã làm những công đoạn gì. Đây là một dạng để kiểm soát độ an toàn của sản phẩm. Điều này dẫn đến việc các doanh nghiệp bia thời đo đã thêm các huy hiệu lên biển hiệu của họ như là một cách phân biệt.
Rồi các hình ảnh này sẽ thành tên, và dần trở thành thương hiệu cho các sản phẩm bia ủ. Mặc dù các hình ảnh thời đó không chính xác giống với những logo hiện tại, nhưng bắt cũng bắt đầu có thể nhận ra dần sự hình thành phát triển của logo …
Công nghệ sản xuất giấy và giệt may đóng góp vào sự phát triển của logo
Từ năm 105, nền công nghiệp làm giấy đã bắt đầu hình thành ở Trung Quốc. Phát triển mở rộng sang Nhật Bản vào khoảng năm 610. Nhưng ngược lại, chỉ cho tới năm 1276, nước Ý mới lần đầu tiên sản xuất được giấy sau khi nhập khẩu chúng từ Ả Rập vào Châu Ấu. Và mãi cho đến năm 1495 nước Anh mới có thể sản xuất được giấy.
Johannes Gutenberg phát minh ra báo chí in ấn vào năm 1440, khiến việc sản xuất các vật liệu in ấn trở nên phát triển rộng rãi, đặt nền móng cho các thiết kế logo hiện đại của các tác giả và đơn vị in ấn thể hiện yếu tố bản quyền của họ.
Vào cuối thế kỉ thứ 15, hầu hết các nhà in đều bắt đầu sử dụng logo để phân biệt.
Vào giữa thế kỉ thứ 16, báo chí in ấn được lưu thông một cách thường xuyên. Và chính quảng cáo đã là nguồn thu chính cho các hoạt động sản xuất in ấn này. Nó đem lại cho các doanh nghiệp khả năng phân biệt mình với đối thủ, cũng như thể hiện các đặc tính riêng nổi trội thông quá báo chí.
Công nghiệp hóa và quảng cáo tạo ra định nghĩa về thương hiệu.
Khi nhắc tới cách mạng công nghiệp, điều đầu tiên xuất hiện trong tâm trí hầu hết người đó chính là việc ra đời các hệ thống máy móc, nhà máy, công xưởng. Nhưng đây không phải là thứ duy nhất được ra đời vào thế kỉ thứ 19.
Trong khoảng thời gian này, hàng loạt các cải tiến về công nghệ sản xuất in ấn cũng được cho ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu báo chí ngày càng lớn. Công nghệ in màu lần đầu tiên xuất hiện tại Mỹ vào năm 1840, các mẫu quảng cáo, poster, banner đầy màu sắc đã dần trở nên thông dụng hơn.
Frank Mason Robinson thiết kế logo đầu tiên cho Coca-Cola vào năm 1885, mở đầu cho kỷ nguyên của các logo hiện đại. Và cho đến nay, trải qua nhiều lần rebrand, logo của Coca-Cola là một trong những thiết kế được nhận diện tốt nhất trên thế giới.
Từ 1910 đến 1913, các logo thương mại đã xuất hiện nhiều hơn tại Mỹ và Châu Ấu. Năm 1914, logo đã tiến xa hơn khỏi ngành thương mại khi Pierre de Coubertin thiết kế là cờ của thế vận hội Olympic.
Kỷ nguyên của logo sáng tạo và hiện đại bắt đầu
Vào năm 1956, Paul Rand đã thiết kế logo IBM đầu tiên dưới sự kết hợp của mắt người và hình ảnh của con ong. Rất nhiều các chuyên gia nghiên cứu về thiết kế chỉ ra rằng, logo của IBM đã mở ra một giai đoạn chuyển mình trong lịch sử của logo.
Thập niên 50 đánh dấu một sự thay đổi trong suy nghĩ về logo. Các công ty doanh nghiệp dần nhận ra sự quan trong và hiệu quả mà các biểu tượng có thể đem lại. Họ đầu tư hơn vào công việc thiết kế này khi thành lập doanh nghiệp, thay vì chỉ đơn giản tạo ra những logo tiện lợi, họ bắt đầu dành nhiều thời gian suy nghĩ về yếu tố thương hiệu trong doanh nghiệp khi thiết kế logo.
Trong những năm đầu của thập niên 60, rất nhiều những nhà thiết kế đồ họa đầu ngành ở London và các giám đốc nghệ thuật tại đây đã quyết định hợp tác toàn diện. Năm 1962, họ mở D&AD, công ty thiết kế và truyền thông quảng cáo.
1977 chính là một năm của xu hướng logo biểu ngữ khi Milton Glaser thiết kế cho một chiến dịch marketing của thành phố New York: “I heart New York”.
Kỷ nguyên của logo trên digital
Thập niên 70, công nghệ vẽ và hình ảnh trên máy tính được phát triển. Những năm 90 là sự bùng nổ của những chiếc máy tính cá nhân. Và cho tới những năm đầu của 2000, Adobe đã cho ra mắt 2 phần mềm InDesign và Photoshop, mở ra kỷ nguyên của công cụ thiết kế đồ họa trên digital.
Xã hội dần thay đổi trong kỷ nguyên digital, con người bắt đầu đòi hỏi nhiều hơn về hình ảnh truyền thông. Các nhà thiết kế và thương hiệu đòi hỏi phải đầu tư nhiều chất xám và sự sáng tạo trong quá trình thiết kế. Ví dụ như, vào những năm 80, logo của MTV chỉ xuất hiện dưới dạng đơn giản nhất.
Nhưng khi được làm lại dưới nhiều dạng hoạt hình, sống động, logo của MTV đem lại hiệu quả nhiều hơn trong việc truyền tải hình ảnh và các thông điệp. Nếu không có digital, điều này chắc chắn đã không thể thành hiện thực.
Sự xuất hiện của định dạng Web 2.0 cũng tạo ra những sự thay đổi nho nhỏ. Mặc dù chủ yếu là về sự phát triển của các định dang website và các công nghệ ứng dụng của chúng, nhưng yếu tố về hình ảnh thể hiện qua đó cũng thay đổi. Logo của những Web 2.0 trở nên hiện đại, sặc sỡ, kết hợp của nhiều dải gradient hơn.
Khi không còn ai xa lạ với kỷ nguyên của digital nữa, giờ đây xu hướng thiết kế phẳng đã dần chuyển sang kỷ nguyên của thiết kế 3D.
Tổng kết lịch sử của Logo
Tựu chung lại, việc hiểu về lịch sử hình thành và phát triển của Logo qua các mốc thời gian giúp chúng ta ngày nay định hình được bản chất của công việc thiết kế, mặc dù có thể nói, mục đích của thiết kế trong hiện tại khác biệt rất nhiều so với trong quá khứ.
